O'zbekiston milliy elektron tijorat strategiyasini ishga tushirmoqda
9 Fevral 2023 y. Toshkent, O'zbekiston. Bugun O'zbekiston hukumati 2023-2027 yillarda elektron tijorat sektorini rivojlantirish bo'yicha yo'l xaritasida aks etgan elektron tijorat strategiyasini ishga tushirdi. Ushbu strategiya kelgusi besh yil ichida raqamli iqtisodiyotning rivojlanishiga hissa qo'shishi kutilmoqda.
Strategiya qulay elektron tijorat muhitini yaratishga imkoniyat beradigan asosiy tadbirlarni o'z ichiga oladi, kompaniyalarga esa raqamli transformatsiyani amalga oshirish uchun ko'nikmalarni taqdim etadi. Bu mahalliy kompaniyalarga yangi bozorlarga minimal moliyaviy xarajatlar bilan kirish hamda biznes modellarni takomillashtirish imkonini beradi.
Elektron tijorat strategiyasi O'zbekiston Respublikasi investitsiyalar, sanoat va savdo vazirligi tomonidan Raqamli texnologiyalar vazirligi, Elektron tijorat assotsiatsiyasi va boshqa idoralar bilan hamkorlikda, Yevropa Ittifoqi (YeI) tomonidan moliyalashtiriladigan Xalqaro Savdo Markazining (XSM) Ready4Trade Central Asia loyihasi ko'magida ishlab chiqilgan.
Asosiy vazirliklar va manfaatdor tomonlarni, shu jumladan xususiy sektor va xalqaro sheriklarning faoliyatini monitoring qilish, rejalashtirish, budjetlashtirish, hisobot berish ishlarini muvofiqlashtirish strategiyaning muvaffaqiyatli amalga oshishida muhim ahamiyatga ega.
Elektron tijorat strategiyasini ishlab chiqish-bu o'ziga xos qo'llanma, jalb qilingan agentliklar va manfaatdor tomonlar uchun yo'l xaritasi. Strategiyani amalga oshirish faoliyatini muvofiqlashtirish uchun javobgarlikni o'z zimmasiga oladigan raqamli transformatsiya markazi davlat idoralari va xususiy sektor bilan yaqindan hamkorlik qiladi. Elektron tijorat O'zbekistonda biznes uchun katta imkoniyatlar ochmoqda va biz kompaniyalarimiz ulardan to'liq foydalanishini istaymiz.
Baxtiyor Rahimov, Vazir o'rinbosari, O'zbekiston investitsiyalar, sanoat va savdo vazirligi
Elektron tijorat raqamlashtirishning ajralmas qismi sifatida ijtimoiy-iqtisodiy rivojlanishning kuchli vositasi bo'lishi mumkin. Bu, ayniqsa, yoshlar, ayollar va qishloq joylarida, katta shaharlardan tashqarida yashovchi odamlar uchun ish bilan ta'minlash imkoniyatlarini yaratishi va shu bilan zamonaviy ijtimoiy muammolarni hal qilishga yordam berishi mumkin.
Sharlotta Adrian, Yevropa Ittifoqining O'zbekistondagi elchisi
Qabul qilingan strategiyada elektron tijoratning, xususan, O'zbekiston iqtisodiyotining asosiy muammolari aks ettirilgan. Strategiyani maqsadli amalga oshirish elektron tijoratni yuritish va unga tadbirkorlikning keng qatlamlarini jalb qilishni sezilarli darajada soddalashtiradi. Shu bilan birga, elektron tijorat assotsiatsiyasi strategiyani amalga oshirish maqsadida tashkil etilgan idoralararo komissiya biznes hamjamiyati va O'zbekiston hukumati o'rtasida to'g'ridan-to'g'ri muloqotning samarali platformasiga aylanishi uchun barcha imkoniyatlarga ega ekanligiga umid bildirmoqda.’
Muzaffar A'zamov, O'zbekiston elektron tijorat assotsiatsiyasi raisi
'Strategiyani ishlab chiqish birinchi qadamdir. Natijaga erishish uchun davlat va xususiy sektor o'rtasidagi doimiy hamkorlik, doimiy muloqot va rivojlanish bo'yicha sheriklar o'rtasida samarali muloqot orqali barchaning sa'y-harakati talab etiladi.’
Darius Kurek, XSM eksport strategiyalari bo'yicha bosh mutaxassis
Umumiy ma’lumot
So'nggi yillarda O'zbekistonning elektron tijorat sektori jadal rivojlanmoqda, mobil qurilmalar va internetdan foydalanuvchilar soni muttasil o'sib bormoqda. Savdo maydonchalari, yetkazib berish va pochta xizmatlari hamda kuryerlik kompaniyalari soni ham ortmoqda.
Mamlakat "Raqamli O'zbekiston 2030" strategiyasida aks etgan kun tartibiga integratsiyalashuvda barqaror taraqqiyotga erishmoqda. Mamlakatdagi elektron tijorat ekotizimi va umuman raqamli iqtisodiyot rivojlanishning dastlabki bosqichida bo'lsa-da, o'sishning optimistik trayektoriyasini qo'llab-quvvatlovchi bir qator omillar mavjud. Raqamlashtirish tashabbuslarini qo'llab-quvvatlashga yetarlicha yo'naltirilgan internet infratuzilmasi, axborot texnologiyalari parkini yaratish (IT Park), hududlarda raqamli ko'nikmalarni rivojlantirish bo'yicha harakatlar, raqamli to'lov xizmatlari shular jumasidandir.
Elektron tijoratni rivojlantirish istiqbollari
2022 yilning sentyabr oyida qabul qilingan "elektron tijorat to'g'risida" gi qonunning yangi tahriri mamlakatning elektron tijorat salohiyatini yanada oshirishga imkon beradi. Elektron tijorat assotsiatsiyasining ma'lumotlariga ko'ra, elektron tijorat tovar bozorining potentsial hajmi hufiyona sektor va elektron xizmatlarni hisobga olmaganda yiliga 1,6 milliard dollarni tashkil etadi. Mamlakat aholisi qariyb 35 million kishini tashkil etib, O'zbekistonning elektron tijorat firmalarining ichki bozorda keng mijozlar bazasini ta'minlamoqda. Aholining 60% dan ortig'i 30 yoshdan kichik, shuning uchun raqamli iqtisodiyotning o'sishi va yoshlarning iqtisodiy faoliyatga qo'shilishi uchun imkoniyatlar istiqbolli ko'rinadi. Bundan tashqari, to'qimachilik, hunarmandchilik va sayyohlik sanoati korxonalari elektron tijorat orqali raqobatbardosh ustunliklarga erishishi mumkin.