Yevropa Ittifoqi – Markaziy Osiyo: Ashxabodda 20-Vazirlar uchrashuvi bo‘lib o‘tdi.
Yevropa Ittifoqi va Markaziy Osiyoning besh davlati 27 mart kuni Turkmanistonning Ashxabod shahrida bo‘lib o‘tgan 20-Yevropa Ittifoqi – Markaziy Osiyo Vazirlar yig‘ilishida o‘zaro hamkorlikni mustahkamlash va chuqurlashtirish borasidagi qat’iy siyosiy majburiyatlarini yana bir bor tasdiqladilar. Ushbu yig‘ilishga Yevropa Ittifoqining Tashqi ishlar va xavfsizlik siyosati bo‘yicha Oliy vakili Kaja Kallas raislik qildi. Unda Tojikiston, Turkmaniston va O‘zbekiston tashqi ishlar vazirlari hamda Qozog‘iston va Qirg‘iziston tashqi ishlar vazirlarining o‘rinbosarlari ishtirok etdilar.
Qo‘shma bayonot bu yerda
Vazirlar yig‘ilishi 2023 yil oktabr oyida tasdiqlangan Yevropa Ittifoqi – Markaziy Osiyo aloqalarini chuqurlashtirish bo‘yicha Yo‘l xaritasining beshta asosiy yo‘nalishi amalga oshirilishini baholash imkoniyatini taqdim etdi.
Yevropa Ittifoqi va Markaziy Osiyo davlatlari vazirlari Yevropa Ittifoqining Global Darvoza dasturining Markaziy Osiyodagi yetakchi tashabbuslari doirasida savdo, transport, suv resurslarini boshqarish, energetika, iqlim o‘zgarishi, raqamlashtirish hamda strategik xomashyo sohalaridagi hamkorlik kabi o‘zaro strategik manfaatlarga oid masalalarni ochiq muhokama qildilar. Ikkala tomon ham odamlar o‘rtasidagi aloqalarni rivojlantirish, jumladan ta’lim, kasbiy tayyorgarlik, ilmiy tadqiqot va malaka oshirish borasidagi hamkorlikni ilgari surishga sodiqligini bildirdi.
Ishtirokchilar Birlashgan Millatlar Tashkiloti Nizomi hamda xalqaro huquqning asosiy tamoyillariga, xususan barcha davlatlarning mustaqilligi, suvereniteti va hududiy yaxlitligini hurmat qilishga bo‘lgan qat’iy intilishlarini tasdiqladilar. Ikkala tomon ham BMT Nizomi tamoyillariga muvofiq holda Ukrainada har tomonlama, adolatli va barqaror tinchlikka erishish zarurligini ta’kidlab, sanksiyalarni chetlab o‘tishga qarshi kurashish bo‘yicha yaqin hamkorlikni davom ettirishga kelishib oldilar.
Shuningdek, uyushgan jinoyatchilik, zo‘ravon ekstremizm va radikallashuvga qarshi kurashish, shuningdek, Afg‘onistondagi vaziyat kabi mintaqaviy xavfsizlik masalalarida hamkorlikni chuqurlashtirish muhimligi muhokama qilindi.
2025 yil 4 aprel kuni O‘zbekistonning Samarqand shahrida bo‘lib o‘tadigan birinchi Yevropa Ittifoqi – Markaziy Osiyo sammitiga tayyorgarlik masalalari ham ko‘rib chiqildi. Ushbu sammit ikki mintaqa o‘rtasida oliy siyosiy darajadagi strategik hamkorlikni mustahkamlashga bo‘lgan siyosiy irodani tasdiqlaydi.
Ma’lumot uchun
2019 yilda Yevropa Ittifoqi Markaziy Osiyo bo‘yicha strategiyani (Qozog‘iston, Qirg‘iziston, Tojikiston, Turkmaniston, O‘zbekiston) qabul qildi. Ushbu strategiya mintaqaning tobora ortib borayotgan strategik ahamiyatini ta’kidlaydi.
2019 yildan buyon Yevropa Ittifoqi va Markaziy Osiyo o‘rtasidagi hamkorlik ko‘plab sohalarda yanada rivojlanib, barqarorlik, farovonlik va uzluksiz taraqqiyot uchun sheriklik namunasiga aylandi. Yevropa Ittifoqi Global Darvoza va Yashil Kelishuv kabi yangi tashabbuslari yashil va raqamli o‘zgarishlar uchun asos yaratish bilan birga savdo, investitsiyalar va o‘zaro bog‘liqlikni kuchaytirishga xizmat qilmoqda. Ikki tomonlama munosabatlar ham rivojlanib, Kengaytirilgan sheriklik va hamkorlik bitimlari asosida yangilanmoqda. 2023 yil oktabr oyida Yevropa Ittifoqi va Markaziy Osiyo umumiy muloqot va amaliy hamkorlik orqali o‘zaro munosabatlarni rivojlantirishga qaratilgan besh asosiy yo‘nalishni o‘z ichiga olgan Qo‘shma Yo‘l xaritasini qabul qildi. Ushbu Yo‘l xaritasi Yevropa Ittifoqi va Markaziy Osiyoning o‘zaro manfaatli sohalarda hamkorlikni mustahkamlashga bo‘lgan qat’iy intilishini yana bir bor tasdiqlaydi.