IN

Bài phát biểu của Đại diện cấp cao/Phó Chủ tịch Ủy ban châu Âu Kaja Kallas tại Hội nghị Thượng đỉnh An ninh châu Á Shangri-La 2025

05.06.2025 Press and information team of the Delegation to VIETNAM

*

Thưa các vị khách quý,

Thưa các Bộ trưởng, thật vinh dự khi có mặt tại đây cùng các vị.

Cảm ơn Viện Nghiên cứu Chiến lược Quốc tế đã tổ chức một dịp gặp gỡ tuyệt vời và đã mời tôi đến đây lần thứ hai.

Năm nay đánh dấu 80 năm kể từ khi Thế chiến II kết thúc, khi các thế lực độc tài cố gắng bẻ cong trật tự toàn cầu theo ý muốn của họ, và đã thua cuộc. 80 năm trước, tự do đã chiến thắng.

Chúng ta cùng nhau thiết lập một hệ thống quốc tế dựa trên luật lệ với Liên Hợp Quốc đóng vai trò trung tâm. Chúng ta đã xây dựng các nguyên tắc pháp lý để xét xử các tội ác tàn bạo. Chúng ta đã thiết lập luật pháp quốc tế để bảo vệ toàn vẹn lãnh thổ. Chúng ta đã ký Hiến chương Liên Hợp Quốc. Đây là một hiệp ước ràng buộc mọi quốc gia thành viên Liên Hợp Quốc bằng luật pháp.

80 năm sau khi Thế chiến II kết thúc, một số thế lực đang phá hoại nền tảng của hệ thống quốc tế kể trên. Đây là thách thức lớn nhất của thời đại chúng ta.

Tôi muốn đề cập tới ba điểm.

Đầu tiên, Nga đang tiến hành một cuộc chiến tranh bất hợp pháp, với việc xâm lược một quốc gia có chủ quyền.

Hiến chương Liên Hợp Quốc chỉ đưa ra hai căn cứ pháp lý để sử dụng vũ lực:

  • Tự vệ;
     
  • Được Hội đồng Bảo an cho phép sử dụng vũ lực để đáp trả mối đe dọa đối với hòa bình, đáp trả vi phạm hành vi xâm lược và hành động xâm lược.

Không có 'nguyên nhân gốc rễ' nào theo luật pháp quốc tế cho phép sử dụng vũ lực.

Bắc Triều Tiên trực tiếp góp phần vào hành vi xâm lược bất hợp pháp, với binh lính, vũ khí và đạn dược. Trung Quốc nói rằng họ trung lập, nhưng hoạt động xuất khẩu sử dụng kép của họ đang tiếp tay cho chiến tranh của Nga. Khi Trung Quốc và Nga nói về việc cùng nhau khởi xướng những thay đổi chưa từng thấy trong một trăm năm và về việc sửa đổi trật tự an ninh toàn cầu, tất cả chúng ta đều nên rất lo lắng.

Quay trở lại năm 2022, cựu Thủ tướng Nhật Bản Kishida đã cảnh báo từ giai đoạn này rằng Ukraine ngày nay có thể là Đông Á vào ngày mai. Chúng ta đã trải qua hơn ba năm trong cuộc chiến này.

Ở châu Âu, chúng tôi nói rằng việc bảo vệ Ukraine là bảo vệ cho chính chúng tôi. Nhưng đó còn là bảo vệ an ninh chung của chúng ta. Chúng ta phải ngăn chặn Nga ngay từ đầu. Nếu không, tất cả những gì chúng ta làm là xác nhận tuyên bố rằng, một quốc gia có thể chiếm lãnh thổ của nước láng giềng bằng vũ lực. Nếu chúng ta không bảo vệ luật pháp, chúng ta xác nhận sự xâm lược.

Thứ hai, châu Âu và châu Á cũng chia sẻ nhiều thách thức an ninh khác.

Về an ninh hàng hải, chúng ta chia sẻ cam kết với Công ước Liên Hợp Quốc về Luật biển. Và EU luôn lên tiếng khi các quốc gia thách thức điều này, bao gồm cả ở Biển Đông. Chúng tôi cũng lên tiếng khi căng thẳng leo thang ở Eo biển Đài Loan và chúng tôi phản đối bất kỳ nỗ lực đơn phương nào nhằm thay đổi nguyên trạng, bao gồm cả bằng vũ lực hoặc cưỡng ép.

Khi nhắc đến các mối đe dọa đối với cơ sở hạ tầng dưới nước quan trọng của chúng ta, có thể thấy an ninh của chúng ta thực sự có mối liên hệ chặt chẽ với nhau. Năm 2023, một con tàu treo cờ Trung Quốc đã kéo neo hơn 180 km ở Biển Baltic, làm hỏng đường ống dẫn khí và cáp ngầm. Một sự liều lĩnh bất cẩn; còn trong trường hợp xấu nhất, một sự phá hoại. Hành động này cần phải được xem xét ở phạm vi toàn cầu, vì lợi ích của tất cả. Các đối tác châu Âu và châu Á nên hợp tác để bảo vệ các tuyến cáp ngầm của chúng ta. Và chúng ta nên sẵn sàng xem xét lại luật hiện hành để đảm bảo luật phù hợp với thời đại này, và có thể giải quyết những thách thức mà chúng ta đang phải đối mặt.

Chúng ta cũng nên cùng nhau giải quyết thách thức liên quan tới các hạm đội ngầm. EU đã áp đặt lệnh trừng phạt và sẵn sàng hành động thêm về vấn đề này.

Các phái bộ hải quân của EU đã hộ tống hàng trăm tàu buôn qua Biển Đỏ và đẩy lùi các cuộc tấn công của Houthi, cũng như giúp giảm nạn cướp biển ở Ấn Độ Dương.

Khi nói đến vũ khí hạt nhân, Hiệp ước Không phổ biến vũ khí hạt nhân đồng nghĩa với một thế giới an toàn hơn cho tất cả chúng ta. EU trừng phạt những nước vi phạm các chuẩn mực hạt nhân quốc tế, chẳng hạn như CHDCND Triều Tiên, nhưng cũng nỗ lực giảm leo thang ở bất cứ nơi nào có thể.

Không gian mạng là một lĩnh vực cạnh tranh lớn khác và đồng thời không có biên giới. Gần đây, các tác nhân được nhà nước Trung Quốc hậu thuẫn đã đứng sau một chiến dịch mạng độc hại chống lại Cộng hòa Séc. Những cuộc tấn công này là không thể chấp nhận được.

Đây là những ví dụ về việc EU bảo vệ luật pháp quốc tế, vì luật pháp này bảo vệ chúng ta và tất cả mọi người khác.

Luật pháp quốc tế là cơ chế răn đe tốt nhất cho tất cả các quốc gia, lớn và nhỏ. Trật tự toàn cầu dựa trên luật lệ cũng là sự đảm bảo duy nhất cho sự an toàn và quyền tự quyết của chúng ta. Khi sức mạnh thay thế lẽ phải, không có biên giới nào an toàn.

Trong thời đại bất ổn lớn, hệ thống này quan trọng hơn bao giờ hết. Và có thể nói đây chính là bối cảnh mà hệ thống này đã được xây dựng để áp dụng trong đó. Nhưng chúng ta phải thực thi các quy tắc, và củng cố chúng nếu cần.

Thứ ba, những bên vi phạm luật pháp quốc tế thường là các bên coi quan hệ quốc tế là một trò chơi tổng bằng không. Không phải vậy. Chiến lược của chúng tôi đối với Ấn Độ Dương - Thái Bình Dương hoàn toàn trái ngược với điều này: xây dựng quan hệ đối tác mạnh mẽ vì lợi ích chung của chúng ta. Tất cả chúng ta đều sẽ có lợi ích lớn hơn, khi hợp tác cùng nhau.

EU cung cấp các quan hệ đối tác đáng tin cậy. Các có thể giao dịch với chúng tôi, đổi mới cùng chúng tôi và dẫn đầu quá trình chuyển đổi xanh cùng chúng tôi. Chúng tôi là khối thương mại lớn nhất thế giới, là đối tác đầu tư hàng đầu của hầu hết các quốc gia trong khu vực và sức mạnh của chúng tôi không chỉ là ở kinh tế.

Trước những thách thức địa chính trị, EU đã chuyển hướng, tái định hình mô hình của riêng mình như một dự án hòa bình được hỗ trợ bởi quốc phòng vững mạnh – chúng tôi đang dành tới 800 tỷ euro cho các khoản đầu tư quốc phòng; và cũng đang nhanh chóng trở thành đối tác an ninh toàn cầu.

Ví dụ, chúng tôi đã có thỏa thuận quan hệ đối tác an ninh và quốc phòng với Nhật Bản và Hàn Quốc. Chúng tôi muốn tăng cường quan hệ an ninh với Ấn Độ và Úc, cũng như nhiều nước khác. Châu Âu có cam kết chiến lược lâu dài đối với khu vực này.

Các vị khách quý,

Chiến tranh thế giới đã kết thúc cách đây 80 năm, với một cái giá quá đắt để nhân loại có thể vứt bỏ những thành tựu mà chúng ta đã đạt được từ khi đó.

Hiến chương Liên hợp quốc và luật pháp quốc tế không phải là những ý tưởng trừu tượng, mà là những công cụ tốt nhất mà chúng ta có để bảo vệ hòa bình và buộc những kẻ xâm lược phải chịu trách nhiệm. Chúng là nền tảng của sự ổn định.

Vì vậy, chúng tôi kiên quyết chống lại những kẻ phớt lờ các quy tắc và đảm bảo trách nhiệm giải trình cho những kẻ vi phạm chúng. Và chúng tôi ủng hộ các mối quan hệ đối tác.

Nếu bạn từ chối chủ nghĩa đơn phương, từ chối những hành động gây hấn và xâm lược, nếu bạn chọn hợp tác, thịnh vượng chung và an ninh chung, EU sẽ luôn bên cạnh bạn.

Xin cảm ơn.