Ekonomska prognoza za ljeto 2023: Smanjenje rasta uz opadajuću inflaciju i snažno tržište rada

Ekonomija EU i dalje raste, iako sa smanjenim zamahom. Prognoza revidira rast ekonomije EU na 0,8% u 2023. godini, sa ranijih 1% projektovanih u Proljetnoj prognozi, i na 1,4% u 2024. godini, sa ranijih 1,7%. Takođe, revidira se rast u eurozoni na 0,8% u 2023. godini (sa ranijih 1,1%) i 1,3% u 2024. godini (sa ranijih 1,6%).

Očekuje se nastavak opadanja inflacije u prognoziranom periodu. Inflacija harmonizovanog indeksa potrošačkih cijena (HIPC) sada se projektuje na 6,5% u 2023. godini (u poređenju sa 6,7% u proljeće) i na 3,2% u 2024. godini (u poređenju sa 3,1%) u EU. U eurozoni se očekuje inflacija od 5,6% u 2023. godini (u poređenju sa 5,8%) i 2,9% u 2024. godini (u poređenju sa 2,8%).

Smanjen rast ekonomske aktivnosti

Najnoviji podaci potvrđuju da je ekonomska aktivnost u EU bila usporena u prvom polugodištu 2023. godine uslijed snažnih udara koje je EU pretrpjela. Slaba domaća potražnja, posebno potrošnja, pokazuje da visoke i još uvijek rastuće cijene potrošačkih dobara i usluga utiču negativnije nego što se očekivalo u Proljetnoj prognozi. To se dešava uprkos padu cijena energije i izuzetno snažnom tržištu rada, koje bilježi rekordno niske stope nezaposlenosti, kontinuirano širenje zaposlenosti i rast plata. U međuvremenu, naglo usporavanje pružanja bankarskih kredita  privredi pokazuje da se monetarna politika postepeno širi kroz ekonomiju. Indikatori ispitivanja sada ukazuju na usporenje ekonomske aktivnosti tokom ljeta i narednih mjeseci, uz dalje slabljenje u industriji i gubitak zamaha u uslugama, uprkos snažnoj turističkoj sezoni u mnogim dijelovima Evrope.

Globalna ekonomija se bolje kotirala nego što se očekivalo u prvom polugodištu, uprkos slabom izvođenju u Kini. Međutim, izgledi za globalni rast i trgovinu ostaju otprilike nepromijenjeni u odnosu na proljeće, što znači da se ekonomija EU ne može oslanjati na snažnu podršku eksterne potražnje.

Ukupno, očekuje se da će slabiji rast u EU trajati do 2024. godine, a uticaj stroge monetarne politike nastaviće da ograničava ekonomsku aktivnost. Međutim, predviđa se blagi oporavak rasta iduće godine, kako inflacija bude nastavila da se smiruje, tržište rada ostane snažno i stvarni prihodi se postepeno oporave.

Nastavak pada inflacije

Inflacija se i dalje smanjuje u prvom polugodištu 2023. godine kao rezultat pada cijena energije i umjerenih inflacionih pritisaka hrane i industrijskih proizvoda. U eurozoni je dostigla 5,3% u julu, tačno polovinu najvišeg nivoa od 10,6% zabilježenog u oktobru 2022. godine, i ostala stabilna u avgustu.

Cijene energije će nastaviti da padaju tokom ostatka 2023. godine, ali uz usporavanje tempa. Očekuje se da će se lagano povećati i u 2024. godini, vođene rastom cijena nafte. Inflacija usluga do sada je bila izdržljivija nego što se ranije očekivalo, ali će nastaviti da se smanjuje kako se potražnja smanjuje pod uticajem sužavanja monetarnih politika i post-kovidnog rasta. Cijene hrane i industrijskih proizvoda koji nisu povezani sa energijom i dalje će doprinositi smanjenju inflacije u prognoziranom periodu, odražavajući niže cijene inputa i normalizaciju lanaca snabdijevanja.

Izgledi izazvani rizicima i neizvjesnostima

Ruska kontinuirana ratna agresija protiv Ukrajine i šire geopolitičke napetosti i dalje predstavljaju rizike i ostaju izvor neizvjesnosti. Osim toga, stezanje monetarne politike može teže uticati na ekonomsku aktivnost nego što se očekivalo, ali takođe može dovesti do bržeg smanjenja inflacije što bi ubrzalo oporavak stvarnih prihoda. S druge strane, pritisak na cijene može se pokazati dugotrajnijim.

Rastući klimatski rizici, ilustrovani ekstremnim vremenskim uslovima i nezapamćenim požarima i poplavama tokom ljeta, takođe utiču na izglede.

Pozadina

Ljetnja ekonomska prognoza za 2023. godinu pruža ažuriranje Proljetne ekonomske prognoze za 2023. godinu, koja je predstavljena u maju 2023. godine.

Ovo je privremena prognoza koja sadrži projekcije BDP-a i inflacije za šest najvećih ekonomija članica EU, eurozonu i EU u cjelini. Najnoviji ekonomski razvoji za ostalih  21 članica EU razmatraju se u opštoj analizi i uzimaju se u obzir pri izračunavanju agregata za EU i eurozonu.

Ljetnja prognoza zasnovana je na nizu tehničkih pretpostavki koje se odnose na devizne kurseve, kamatne stope i cijene roba s rokom dospijeća do 30. avgusta 2023. godine. Za sve ostale pristigle podatke, uključujući pretpostavke o vladinim politikama, ovu prognozu uzima se u obzir informacija do 7. septembra 2023. godine.

Evropska komisija objavljuje dvije sveobuhvatne prognoze (proljeće i jesen) i dvije privremene prognoze (zima i ljeto) svake godine. Jesenja ekonomska prognoza za 2023. godinu trebala bi biti objavljena u novembru 2023. godine.