Komisija pozdravlja usvajanje 10. paketa sankcija protiv Rusije i onih koji je podržavaju u njenoj nezakonitoj agresiji na Ukrajinu. 24. februara navršava se godina od invazije Rusije na Ukrajinu u punom obimu i 9 godina od početka ruske ilegalne invazije i okupacije ukrajinske teritorije. Ovaj paket pojačava pritisak kao odgovor na Putinov brutalni rat, uključujući zlobno gađanje civila i kritične infrastrukture. U cilju daljeg povećanja efikasnosti sankcija EU, paket sadrži nove liste plus trgovinske i finansijske sankcije, uključujući dalje zabrane izvoza u vrijednosti većoj od 11 milijardi eura, čime se ruska ekonomija lišava ključnih tehnoloških i industrijskih dobara. Takođe pojačava primjenu i mjere protiv zaobilaženja, uključujući novu obavezu izvještavanja o imovini ruske Centralne banke.

Konkretno, ovaj paket sadrži sljedeće elemente:

Dodatne liste

EU je dodala oko 120 pojedinaca i entiteta na našu listu sankcija, uključujući ruske donosioce odluka, visoke vladine zvaničnike i vojne lidere saučesnike u ratu protiv Ukrajine, kao i posredničke vlasti koje je postavila Rusija na okupiranim teritorijama u Ukrajini, između ostalog. Na listi se nalaze i ključne ličnosti koje su uključene u otmicu ukrajinske djece u Rusiju, kao i organizacije i pojedinci, koji dezinformacijama zagađuju javni prostor, doprinoseći vojnom ratu kroz informacioni rat. Takođe se preduzimaju mjere protiv pojedinaca u Iranu koji su uključeni u izradu dronova i komponenti koje podržavaju rusku vojsku. Pored toga, na meti su i članovi i pristalice ruske plaćeničke grupe Vagner i njene aktivnosti u drugim zemljama, poput Malija ili Centralnoafričke Republike.

Dodatne zabrane i ograničenja EU izvoza

Uvedena su nova ograničenja izvoza za osjetljive tehnologije dvostruke namjene i napredne tehnologije koje doprinose ruskim vojnim sposobnostima i tehnološkom unapređenju, na osnovu informacija dobijenih od Ukrajine, naših država članica i naših partnera. Ovo uključuje dodatne elektronske komponente koje se koriste u ruskim sistemima naoružanja (dronovi, rakete, helikopteri, druga vozila), kao i zabrane specifičnih rijetkih zemalja i termalnih kamera sa vojnom primjenom. Štaviše, takođe navodimo 96 dodatnih entiteta povezanih sa ruskim vojno-industrijskim kompleksom, čime je ukupan broj vojnih krajnjih korisnika koji su navedeni na listi 506. Ovo uključuje, po prvi put, sedam iranskih entiteta koji koriste komponente EU i obezbjeđuju Rusiju da sa vojnim bespilotnim letjelicama „Šahed“ napada civilnu infrastrukturu u Ukrajini. Važno je da radimo u bliskoj saradnji sa partnerima i dodajemo Australiju, Kanadu i Novi Zeland i Norvešku na listu naših partnerskih zemalja.

Dodatne zabrane izvoza su sada takođe nametnute na robu koja se lako može preusmjeriti da bi se koristila za podršku ruskim ratnim naporima, uključujući:

Vozila: teški kamioni koji još nisu zabranjeni (i njihovi rezervni djelovi), poluprikolice i specijalna vozila kao što su motorne sanke;

Roba koja se lako upućuje ruskoj vojsci: uključujući električne generatore, dvoglede, radare, kompase, itd.;

Građevinska dobra kao što su mostovi, konstrukcije za zgrade u obliku tornja, viljuškari, dizalice, itd.;

Roba koja je kritična za funkcionisanje i unapređenje ruskih industrijskih kapaciteta (elektronika, djelovi mašina, pumpe, mašine za obradu metala, itd.);

Kompletna industrijska postrojenja: ova kategorija je dodata da bi se izbjegle rupe u zakonu;

Roba koja se koristi u vazduhoplovnoj industriji (turbomlazni avioni).

Ove nove zabrane i ograničenja pokrivaju izvoz iz EU u vrijednosti od 11,4 milijarde eura (podaci iz 2021.). Oni su povrh izvoza vrijednog 32,5 milijardi eura koji je već sankcionisan u prethodnim paketima. Ovim paketom, EU je ukupno sankcionisala skoro polovinu (49 odsto) svog izvoza u Rusiju u 2021.

Dodatne zabrane uvoza u EU

Paket nameće zabranu uvoza sledeće ruske robe sa visokim prihodima:

Bitumen i srodni materijali kao što je asfalt; i

Sintetička guma i ugljenikov prah.

Ove nove zabrane uvoza pokrivaju uvoz iz EU u vrijednosti od skoro 1,3 milijarde eura i predstavljaju uz već sankcionisanih 90 milijardi eura, ukupno 58 odsto uvoza u EU 2021.

Finansijski sektor

Tri ruske banke dodate su na listu subjekata koji podliježu zamrzavanju imovine i zabrani stavljanja sredstava i ekonomskih resursa na raspolaganje.

Ostale mjere uključuju sledeće:

Zabrana ruskim državljanima da rade u upravnim tijelima kompanija za kritičnu infrastrukturu država članica;

Zabrana ruskim državljanima i pravnim licima da rezervišu kapacitete za skladištenje gasa u Uniji (isključuje LNG);

Mjere za olakšavanje odlaska iz Rusije od strane operatera iz EU;

Špedicija iz treće zemlje, za koju se sumnja da je pomogla Rusiji da zaobiđe sankcije za izvoz nafte takođe je navedena u listi.

Mjere sprovođenja i zaobilaženja

Paket nameće nove obaveze izvještavanja o imovini ruske Centralne banke. Ovo je posebno važno u vezi sa mogućim korišćenjem javnih ruskih sredstava za finansiranje rekonstrukcije Ukrajine nakon poraza Rusije.

Ostale mjere uključuju sledeće: obaveze izvještavanja o zamrznutoj imovini (uključujući poslove prije listinga) i imovini koju treba zamrznuti;

Privatne letove između EU i Rusije, direktno ili preko trećih zemalja, treba unaprijed najaviti;

Zabrana tranzita robe dvostruke namjene i vatrenog oružja preko teritorije Rusije u treće zemlje.

Pored ovog paketa, izaslanik EU za sankcije Dejvid O'Saliven se obraća trećim zemljama, kako bi osigurao striktno sprovođenje sankcija i spriječio zaobilaženje. U Briselu je 23. februara održan prvi Forum koordinatora za sankcije, koji je okupio naše međunarodne partnere i države članice, kako bi ojačali napore u sprovođenju zakona.

Dodatne zabrane ruskih dezinformacionih medija

Zabrani medija dodata su još dva ruska medija.

Tehničke izmjene

Amandman da se omogući pružanje pilotskih usluga neophodnih za pomorsku bezbjednost;

 Definicija pojma „uvoz” kako bi se izbjeglo da roba bude „nasukana” u dugim carinskim postupcima;

Pozadina

Sankcije EU protiv Rusije pokazuju se efikasnim. Oni ograničavaju sposobnost Rusije da vodi rat protiv Ukrajine, uključujući proizvodnju novog oružja i popravku postojećeg, kao i ometanje njenog transporta materijala.

Geopolitičke, ekonomske i finansijske implikacije kontinuiranog agresorskog rata Rusije protiv Ukrajine su jasne, pošto je rat poremetio globalna tržišta roba, posebno poljoprivredno-prehrambenih proizvoda i energije. EU nastavlja da osigurava da njene sankcije ne utiču na izvoz energije i poljoprivredno-prehrambenih proizvoda iz Rusije u treće zemlje.

Kao čuvar EU ugovora, Evropska komisija prati sprovođenje sankcija EU širom EU.

EU je ujedinjena u svojoj solidarnosti sa Ukrajinom i nastaviće da podržava Ukrajinu i njen narod zajedno sa svojim međunarodnim partnerima, uključujući dodatnu političku, finansijsku, vojnu i humanitarnu podršku dok god bude potrebno.