U periodu 2014-2020, Evropski strukturni i investicioni fondovi (ESI fondovi) pokrenuli su ukupnu investiciju od 731 milijardu eura, od čega je 535 milijardi evua finansirala EU, podstičući trajnu socio-ekonomsku konvergenciju, teritorijalnu koheziju, socijalnu Evropu i glatku zelenu i digitalnu tranzicija.

Ovo je navedeno u Zbirnom izvještaju o implementaciji ESI fondova za 2022. koji je usvojila Komisija.

Izvještaj predstavlja dostignuća ESI fondova do kraja 2021:

• Podržano je više od 4 miliona malih i srednjih preduzeća (MSP);

• 55,2 miliona ljudi je podržano kroz zapošljavanje, socijalnu inkluziju ili vještine i obrazovne akcije;

• Kapacitet proizvodnje energije je povećan za više od 3.600 megavat sati godišnje kao rezultat obnovljivih izvora energije, dok je godišnja potrošnja primarne energije javnih zgrada smanjena za 2,6 teravat sati godišnje (što je ekvivalentno količini električne energije koju potroši oko 720.000 domaćinstava tokom cijele godine);

• 2,3 miliona projekata podržalo je poljoprivredni sektor i ruralna mala i srednja preduzeća da postanu konkurentniji i pomogli su otvaranje radnih mjesta u ruralnim oblastima;

• U sektoru ribarstva i akvakulture održano je 44.000 radnih mjesta i otvoreno više od 6.000 novih radnih mjesta.

ESI fondovi su takođe bili na prvoj liniji podrške državama članicama i regionima da se suoče sa pandemijom COVID-19 i njenim ekonomskim uticajem.

Zahvaljujući privremenim fleksibilnostima koje su uvedene u Kohezionu politiku nakon vanredne zdravstvene situacije, državama članicama je data mogućnost da preraspodijele nepotrošena sredstva Kohezione politike u prioritetne oblasti kao što su zdravstvena zaštita, šeme za skraćeno radno vrijeme i podrška malim i srednjim preduzećima.

ESI fondovi se distribuiraju od izbijanja pandemije 2020. i 2021. godine kako bi se pokrile novonastale potrebe zdravstvenih ustanova, istraživača, vlasnika preduzeća, zaposlenih i ugroženih ljudi. Štaviše, ESI fondovi su pomogli da se obuče milioni ljudi sa niskim veštinama, od kojih su mnogi stekli formalne kvalifikacije.

Konačno, ESI fondovi su bili centralni u jačanju mjera energetske efikasnosti i obnovljivih izvora energije, renoviranju zgrada i integraciji tržišta, kao ključnim pokretačima energetske bezbjednosti EU. Koheziona politika pomogla je državama članicama i regionima da se suoče sa energetskim siromaštvom uz smanjenje emisija GHG i stvaranje održivih radnih mjesta u građevini i građevinskom sektoru.

Pozadina

Godišnji zbirni izvještaj ESI fondova koji pokriva implementaciju u periodu 2014-2020 je uslov prema članu 53 Uredbe (EU) br. 1303/2013. Ovogodišnji izvještaj predstavlja evoluciju finansijske implementacije ESI fondova za period 2014-2020 do kraja 2021. Finansijski period 2014-2020 završava se krajem 2023. prema takozvanom N+3 pravilu.

Kao jedan od najvećih investicionih instrumenata u okviru budžeta EU, ESI fondovi podržavaju teritorijalnu, ekonomsku i socijalnu koheziju evropskih regiona, kao i njihovu otpornost i oporavak od krize sa kojom su se suočili proteklih godina.

Oni se sastoje od:

• Evropski fond za regionalni razvoj;

• Evropski socijalni fond;

• Kohezioni fond;

• Evropski poljoprivredni fond za ruralni razvoj

• Evropski fond za pomorstvo i ribarstvo.

Ciljevi politike kojima se teži sa ESI fondovima uključuju:

• istraživanje i inovacije

• digitalne tehnologije

• podrška niskougljeničnoj ekonomiji

• održivo upravljanje prirodnim resursima

• mala preduzeća

• pametan, održiv i inkluzivan rast,

• zapošljavanje, bolje obrazovanje i obuka,

• jačanje institucionalnih kapaciteta javne uprave,

• urbani razvoj i teritorijalna saradnja (Interreg).