Ngày châu Âu và thế giới chống án tử hình: Tuyên bố chung của Đại diện cấp cao Liên minh châu Âu và Tổng thư ký Hội đồng châu Âu
Liên minh châu Âu (EU) và Hội đồng châu Âu tái khẳng định mạnh mẽ lập trường dứt khoát phản đối án tử hình, trong mọi trường hợp và trong mọi hoàn cảnh.
Hơn hai phần ba tổng số quốc gia đã bãi bỏ án tử hình trên pháp luật hoặc trên thực tế. Trong năm 2024, chúng tôi hoan nghênh việc Zimbabwe bãi bỏ án tử hình, và việc Zambia cùng Bờ Biển Ngà phê chuẩn Nghị định thư tùy chọn thứ hai của Công ước Quốc tế về các Quyền Dân sự và Chính trị. Cùng trong năm này, một con số kỷ lục 130 quốc gia đã bỏ phiếu ủng hộ Nghị quyết của Đại hội đồng Liên Hợp Quốc về việc tạm hoãn áp dụng án tử hình.
Bất chấp xu hướng ủng hộ bãi bỏ án tử hình ngày càng tăng trên toàn thế giới, hình phạt tử hình vẫn đang được thực thi ở một số quốc gia nhất định. Năm quốc gia có số lượng thi hành án tử hình cao nhất trong năm 2024 là Trung Quốc, Iran, Ả Rập Xê Út, Iraq và Yemen. Belarus là quốc gia duy nhất ở châu Âu vẫn giữ án tử hình. Các vụ thi hành án cũng tiếp tục được thực hiện ở Hoa Kỳ.
Chúng tôi kêu gọi số ít những quốc gia còn lại hiện vẫn áp dụng án tử hình hãy ban hành lệnh tạm hoãn về mặt pháp lý như một bước đi đầu tiên hướng tới việc bãi bỏ hoàn toàn.
Những người ủng hộ án tử hình thường dựa vào lập luận về tính răn đe. Tuy nhiên, các nghiên cứu luôn cho thấy rằng các quốc gia có hình phạt tử hình không có tỷ lệ tội phạm thấp hơn các quốc gia không áp dụng. Án tử hình cũng khiến cho những sai lầm của tư pháp không thể đảo ngược và mọi sự cải tạo và tái hòa nhập xã hội trở nên bất khả thi.
Hội đồng châu Âu và EU sẽ tiếp tục chống lại các quan điểm thúc đẩy việc tái áp dụng án tử hình, kể cả ở châu Âu, và thúc đẩy một cuộc tranh luận cởi mở và dân chủ hướng tới việc bãi bỏ hoàn toàn ở tất cả các nơi trên thế giới. Về vấn đề này, chúng tôi hoan nghênh việc tổ chức Hội nghị khu vực chống lại Án tử hình tại Nhật Bản vào tháng 11 năm 2025 và Hội nghị Thế giới chống lại Án tử hình tại Pháp vào năm 2026. Những sự kiện này chứng minh vai trò lãnh đạo quan trọng của xã hội dân sự trong việc vận động cho một thế giới không có hình phạt tử hình.
Án tử hình, bao gồm cả quá trình dẫn đến việc thi hành án, thể hiện một hình thức đối xử hoặc trừng phạt vô nhân đạo hoặc hạ nhục, và là sự phủ nhận cao nhất đối với phẩm giá con người. EU và Hội đồng châu Âu kêu gọi bãi bỏ án tử hình.