Savaş, fiziksel ve psikolojik travmalar yaratır. Suriyeli mülteciler hayatın belirsizlikleriyle yaşıyorlar. Evlerini kaybettiler, zorlu göç yollarından geçtiler ve Türkiye’ye yerleşmeye çalışıyorlar.

Fiziksel ve ruhsal sağlık sorunları, derin bir kayıp hissi gibi birçok sıkıntıyla karşı karşıyalar. Mersin’in Mezitli ilçesi yaklaşık 250 bin mülteciye ev sahipliği yapıyor. Bunların çoğu Suriyeli.

Psikolog Ayşe Nur Metli, Mezitli'deki toplumu destekleyen merkezde çalışıyor. Göçmen Sağlığı Merkezlerinin profesyonel birinci basamak sağlık hizmeti sunmasının hayati önemde olduğunu belirtiyor ve “Merkez olmazsa, insanlar kendilerini daha kırılgan ve sorunlarıyla baş başa kalmış hissedecekler.” diyor.

İşte tam da bu nedenlerle, Avrupa Birliği ve Türkiye Cumhuriyeti Sağlık Bakanlığı’nın iş birliğiyle, 2016 yılında SIHHAT Projesi başlatıldı.

Kullanılan modelin 2019 Mülteci Sağlığı Forumu’nda örnek uygulama olarak tanımlandığı bu merkezler, mültecilere psiko-sosyal destek ve tıbbi tedavi sağlıyor, hukuki işlemler ve kimlik kartlarının çıkarılması gibi konularda da yardımcı oluyor.

SIHHAT hizmetlerinin temelinde bağışıklama programları, üreme sağlığı ve anne-çocuk sağlığı hizmetleri yer alıyor.

EUROPEAN UNION, 2025

Suriyeli Yüsra Ammuri’nin hayatını değiştiren yer Güçlendirilmiş Göçmen Sağlığı Merkezi oldu.

Mezitli Güçlendirilmiş Göçmen Sağlığı Merkezi, Suriyeli Yüsra Ammuri’nin hayatını değiştirdi. Kimlik kartını bu merkez sayesinde aldı ve en önemlisi, meme kanseri sürecinde destek gördü.

Yüsra, sekiz yıl önce çocukları ve eşiyle birlikte Suriye’den geldi. Önce eşi kalp hastalığından vefat etti. Ardından Suriye’de kalan babası ve kız kardeşi hayatını kaybetti. Yüsra’nın ilk durağı Mardin Derik’teki çadır kentti. Oradan önce Şanlıurfa’ya ve en sonunda da kızının yanına, Mersin’e taşındı.

EUROPEAN UNION, 2025

Yüsra’nın sosyal hizmet uzmanı Ömer Özer, zor zamanlarında ona yol göstererek uyum sağlamasına yardımcı oldu.

Sosyal hizmet uzmanı Ömer Özer ona yeni hayatına uyum sürecinde yardımcı oldu. Sağlık taramalarını organize etti, meme kanseri teşhisi sonrası ihtiyaçlarını takip etti. Bu teşhis, Yüsra’ya SIHHAT’e ait kanser tarama aracında konulmuştu.

Çocukların eğitime destek

Ömer, Yüsra’nın çocuklarının okula gitmesini de sağladı: “Eğer çocuklar okula gidiyorsa, 18 yaş altı bireyler için bir ebeveynin vefatı ve diğerinin çalışmaması durumunda devlet desteği veriliyor. Sosyal hizmetlerden bu desteğin verilmesini talep ettik. Şu anda Yüsra’nın çocukları her ayın 15’inde eğitim için şartlı nakit yardımı alıyor.”

 “Geldikleri kültürden farklı bir ortama geliyorlar ve sosyal olarak uyum sağlamakta zorlanıyorlar. Hedeflerimizden biri de sosyal uyumu artırmak.” diyor Ömer.

Merkezdeki doktorların çoğu Suriyeli. Bu sayede hem dil engeli aşılmış oluyor hem de hastalar kendilerini daha rahat ifade edebiliyorlar.

EUROPEAN UNION, 2025

Mezitli Güçlendirilmiş Göçmen Sağlığı Merkezi Başhekimi Dr. Fatih Demirci.

Dr. Fatih Demirci, Mezitli Güçlendirilmiş Göçmen Sağlığı Merkezi’nin başhekimi. “Bu bina, iki buçuk yıl önce Sağlık Bakanlığı’nın tahsis ettiği arsa üzerine, SIHHAT Projesi kapsamında inşa edildi. 2016’da başlatılan bu proje, Sağlık Bakanlığı ve Avrupa Birliği arasında imzalandı. Proje, AB tarafından finanse edilmekte ve 32 ilde yürütülmektedir.” diye anlatıyor projenin nasıl başladığını.

EUROPEAN UNION, 2025

Merkezde çalışan doktorların büyük çoğunluğu Suriye uyruklu.

Merkezde kadın hastalıkları, dahiliye ve çocuk hastalıkları uzmanlarıyla birlikte üç pratisyen hekim ve bir diş hekimi çalışıyor. Kadın doğum bölümünde ultrason ve temel laboratuvar hizmetleri mevcut. Ayrıca acil hizmetler, aşılama, üreme sağlığı, ruh sağlığı ve psiko-sosyal destek hizmetleri sunuluyor.

EUROPEAN UNION, 2025

Bütünsel yaklaşımın bir parçası olarak, sosyal hizmet uzmanları, İl Göç İdaresi ile olan sorunlarda da mültecilere yardımcı oluyor. Hane ve okul ziyaretleri gibi saha çalışmaları yapıyorlar. Mobil sağlık ekipleri, erişimi kısıtlı bölgelerde koruyucu ve önleyici hizmetler sunuyor.

EUROPEAN UNION, 2025

Ruh sağlığı ve psikososyal destek ekibi, çocukların kendilerini koruyabilmeleri için onları güçlendirmeye çalışıyor.

Psikolojik desteğe de çok ihtiyaç duyuluyor. Psikolog Ayşe, bazı çocukların okulda akran zorbalığına uğradığını belirtiyor: “Aileler bize geldiklerinde akran zorbalığı kavramından bahsetmiyorlar, durumu tam adlandıramıyorlar.”

EUROPEAN UNION, 2025

“Bazen çocuğun sadece evde yalnız kalmak istediğini söylüyorlar. Bazen alt ıslatma gibi durumlar oluyor. Çocuklarına dokunmak istediklerinde, çocuklar beklenmedik şekilde korkabiliyor.”

Ruh sağlığı ve psiko-sosyal destek ekibi, çocukların kendilerini koruyabilmeleri için onları güçlendirmeye çalışıyor.

AB’nin bu sağlık merkezlerine yaptığı yatırım ve Sağlık Bakanlığı ile yürütülen iş birliği, acılar çekmiş insanlara önemli bir hizmet sağlıyor. Aynı zamanda Yüsra’nın şu sözlerine karşılık veriyor: “Bu merkez olmasaydı ne yapardım, nereye giderdim bilmiyorum.”