AB, BM COP30 toplantısında küresel temiz dönüşüm ve Paris Anlaşması'nın uygulanmasında ilerleme sağlamayı hedefliyor
Avrupa Birliği, 10-21 Kasım tarihleri arasında Brezilya'nın Belém kentinde düzenlenecek COP30 BM İklim Değişikliği Konferansı'nda iklim eylemlerine olan güçlü bağlılığını yeniden teyit edecek. AB, temiz, adil ve dayanıklı bir küresel dönüşümün önünü açmayakararlıdır. Bu dönüşüm ile, temiz ve uygun fiyatlı enerji sağlanması, iş fırsatlarının yaratılması, büyümenin teşvik edilmesi, endüstriyel rekabet gücünün artırılması ve tüm bunlar yapılırken kimsenin geride bırakılmaması amaçlanmaktadır.
Bu konferans, on yıl önce üzerinde mutabık kalınan Paris Anlaşması hedeflerine ulaşmak amacıyla yapılan çalışmaları yoğunlaştırmak açısından çok önemli bir anı temsil ediyor. Bu zamanlarda, çok taraflı sisteme ve dünyanın dört bir yanındaki ortaklarımıza, özellikle de iklim değişikliğinden en çok etkilenen küçük adalara ve en az gelişmiş ülkelere destek olmak önemlidir. AB, bu çabalara yön vermeye devam edecek; kendi içinde sonuçlar elde eden, yurt dışında iş birliğini ve karbonsuzlaşmayı teşvik eden ve 2050 yılına kadar iklim nötrlüğünü gerçekleştirme yolunda ilerleyen güvenilir ve iddialı bir ortak olarak hareket edecektir.
Avrupa Komisyonu Başkanı Ursula von der Leyen şunları söyledi: “Bu hafta COP30'da Paris Anlaşması'na olan güçlü bağlılığımızı vurgulayacağız. Küresel temiz dönüşüm süreci devam ediyor ve geri dönüşü yok. Bu geçişin adil, kapsayıcı ve eşitlikçi olmasını sağlamak önceliğimiz. Belém'de, küresel ortaklarımızı dinleyecek ve önemli konuları tartışacağız. Ortak hedefimizi gözden kaçırmamak için, farklı ulusal gerçeklikleri kabul etmeli ve birlikte çalışarak sonuçlara ulaşmalıyız."
COP30'da AB, iklim hedeflerinin gerçekleştirilmesi ve uygulanmasındaki eksikliklere karşı toplu bir yanıt verilmesi, küresel temiz enerji dönüşümünün hızlandırılması, 1,5 °C'nin üzerindeki artışların boyutunun ve süresinin en aza indirilmesi ve Paris Anlaşması kapsamındaki ilk Küresel Durum Değerlendirmesi (GST) ve 2030 yılına kadar yenilenebilir enerji kaynaklarının kurulu kapasitesini üç katına çıkarma ve küresel enerji verimliliğiiyileştirme oranını iki katına çıkarma konusundaki Küresel Taahhütler gibi COP taahhütlerinin tam olarak uygulanması çağrısında bulunacaktır. Önerilen bu sonuçlar, kısa süre önce kabul edilen Küresel iklim ve enerji vizyonu ile uyumludur. Bu vizyon, AB'nin küresel ortaklarıyla dış ilişkiler stratejisini oluşturur ve odak noktası, fosil yakıtlardan yenilenebilir enerji kaynaklarına küresel geçiş, enerji verimliliği ve iklim direncini teşvik etmek ve Birlik'in bu hedeflerin gerçekleştirilmesinde ortak ülkelere destek verme taahhüdünü sürdürmektir.
https://ec.europa.eu/commission/presscorner/detail/en/ip_25_2389
Bu yılki konferansta, özellikle, Küresel Durum Değerlendirmesi (GST) ve elde edilen ilerlemeyi temel alan ve COP28 taahhütlerinin uygulanması yönündeki çabaların nasıl artırılacağı ve hızlandırılacağını ortaya koyan, Ulusal Katkı Beyanları (NDC) olarak bilinen yeni ulusal iklim planlarına ilişkin BM Sentez Raporu'nun takibinin yapılması gerekecektir.
Tüm COP Taraflarından COP30 öncesinde yeni Ulusal Katkı Beyanlarını sunmaları istenmiştir. Birleşmiş Milletler İklim Değişikliği Çerçeve Sözleşmesi'ne (BMİDÇS) sunulacak olan yeni AB Ulusal Katkı Beyanı kapsamında, ekonominin tüm sektörleri ve tüm sera gazları kapsanacak şekilde 2035 yılına kadar net sera gazı emisyonlarının 1990 seviyelerinin %66,25-72,5 altına düşürülmesi hedeflenmektedir. Bu hedef, 1990 seviyelerine kıyasla 2040 yılına kadar sera gazı emisyonlarında %90 oranında net azalma yolunda iddialı bir dönüm noktasını temsil etmekte; Avrupa Birliği’nin 2050 yılına kadar iklim nötrlüğüne ulaşma yönündeki çabalarına öncülük etmekte ve Paris Anlaşması hedefleriyle uyum göstermektedir.
Karbon fiyatlandırması ve piyasaları konusunda, COP30 Başkanlığı Uyumlu Karbon Piyasaları Açık Koalisyonunu tesis etmeyi planlamaktadır. Bu Koalisyonun, hâlihazırda karbon fiyatlandırma mekanizmalarını uygulayan ya da bu hedefe yönelik somut ilerleme kaydeden ülkeleri ve idari birimleri bir araya getirmesi öngörülmektedir.
AB müzakere ekibi ayrıca, tüm ülkelerin ilerlemeyi izleyebilmesine ve hazırlık düzeylerini güçlendirebilmesine katkı sağlamak amacıyla, Küresel İklim Direnci için BAE–Belém Çerçevesi kapsamında iklim uyum göstergeleri üzerinde bir anlaşmaya varılması yönünde çalışacaktır.
Bu COP30'da bir diğer önemli unsur ise iklim finansmanı olacaktır. Azerbaycan ve Brezilya tarafından sunulacak "Bakü–Belém Yol Haritası", BM İklim Değişikliği Çerçeve Sözleşmesi (BMİDÇS) kapsamındaki ve dışındaki tüm aktörlerin katılımıyla, özellikle En Az Gelişmiş Ülkeler ile Gelişmekte Olan Küçük Ada Ülkelerinin ihtiyaçlarına özel önem verilerek, gelişmekte olan ülkeler için iklim finansmanının 2035 yılına kadar yıllık en az 1,3 trilyon ABD dolarına çıkarılması yönünde stratejik bir fırsat sunacaktır. İklim finansmanı anlamında dünyanın en büyük kamu finansmanı sağlayıcısı konumundaki AB ve Üye Devletleri, 2024 yılında kamu kaynaklarından toplam 31,7 milyar avro sağlamış ve buna ek olarak 11 milyar avro tutarında özel finansmanı harekete geçirmiştir.
COP30'da hazır bulunacak Avrupa Komisyonu Üyeleri
6 Kasım Perşembe günü, Başkan von der Leyen, COP30 konferansının resmî başlangıcı olacak Dünya Liderleri Zirvesi Genel Genel Kuruluna katılacaktır.
7 Kasım Cuma günü, Başkan von der Leyen, sanayinin düşük ve temiz enerji kaynaklarına yönlendirilmesinin yollarının ele alınacağı “Sanayinin Karbonsuzlaştırılmasına İlişkin Üst Düzey Yuvarlak Masa Toplantısı”na katılacaktır. Başkan von der Leyen daha sonra enerji dönüşümüne ayrılmış bir oturuma katılacaktır.
Başkan Yardımcısı Ribera, Belém'deki üst düzey toplantı öncesinde bu hafta Rio de Janeiro'da düzenlenen “COP30 Yerel Liderler Forumu”na katılmıştır. Komisyon Üyesi Hoekstra, COP30'da AB müzakere ekibine yeniden liderlik edecek ve 21 Ekim'de onaylanan müzakere yetkisini yerine getirmek için Danimarka Konsey Başkanlığı ve üye devletlerle yakın iş birliği içinde çalışacaktır. Komiser Jørgensen, COP30 Enerji Günleri’ne katılacak ve Kanada ile birlikte Küresel Metan Taahhüdü’ne eş başkanlık etmek de dâhil olmak üzere enerjiyle ilgili diğer üst düzey etkinliklere iştirak edecektir.
Konferansın oturumları dışında, Brezilya’da bulunan Komisyon Üyeleri, ulusal makamların yanı sıra uluslararası kuruluşların, sivil toplumun ve özel sektörün temsilcileriyle toplantılar gerçekleştireceklerdir.
Arka Plan
2015 Paris Anlaşması kapsamında, 194 ülke yüzyılın sonuna kadar ortalama küresel sıcaklık artışını 2°C’nin oldukça altında ve mümkün olduğunca 1,5°C’ye yakın bir seviyede tutma konusunda anlaşmaya varmıştır. Bunu gerçekleştirmek amacıyla, her ülkenin kendi sera gazı emisyonu azaltım hedeflerini yansıtan ulusal katkı beyanlarını (NDC’ler) sunması konusunda mutabakata varılmıştır. Avrupa Birliği, Paris Anlaşması’na kararlılıkla bağlıdır; 1990 yılından bu yana sera gazı emisyonlarını %37 oranında azaltmış, aynı dönemde ekonomisini neredeyse %70 oranında büyütmüş ve küresel emisyonların yalnızca %6’sından sorumlu olmuştur.
https://ec.europa.eu/commission/presscorner/detail/en/ip_24_5605
Bu istikrarlı ilerleme, Avrupa’nın 2030 yılına kadar emisyonlarını en az %55 oranında azaltma ve 2050 yılına kadar iklim nötrlüğüne ulaşma hedefi doğrultusunda kararlılıkla ilerlemesini sağlamaktadır. Bu dönüşüm, karbon fiyatlandırmasının genişletilmesi, Sosyal İklim Fonu ve Yenilik ile Modernizasyon Fonları aracılığıyla sağlanan eşi benzeri görülmemiş mali destek de dâhil olmak üzere, kapsamlı bir yasal tedbirler paketiyle desteklenmektedir.
Daha fazla bilgi için
-
Basın bildirisi: Avrupa Komisyonu, COP30 öncesinde Avrupa Birliği’nin iklim yönündeki iddiasının güçlenmesini ve 2040 hedefi üzerinde kaydedilen ilerlemeyi memnuniyetle karşılıyor
Alıntı(lar):
“Bu hafta COP30'da Paris Anlaşması'na olan güçlü bağlılığımızı vurgulayacağız. Küresel temiz dönüşüm süreci devam ediyor ve geri dönüşü yok. Bu geçişin adil, kapsayıcı ve eşitlikçi olmasını sağlamak önceliğimiz. Belém'de, küresel ortaklarımızı dinleyecek ve önemli konuları tartışacağız. Ortak hedefimizi gözden kaçırmamak için, farklı ulusal gerçeklikleri kabul etmeli ve birlikte çalışarak sonuçlara ulaşmalıyız."
Ursula von der Leyen, Avrupa Komisyonu Başkanı - 05/11/2025
“Avrupa’nın iklim konusundaki iddiası, rekabet gücü ve bağımsızlık ile el ele ilerliyor. Aynı zamanda, son derece iddialı bir Ulusal Katkı Beyanı ile uluslararası arenada da liderlik sergiliyoruz. COP30’da, dünyanın Paris Anlaşması hedeflerine ulaşma yolunda kararlılıkla ilerlemesini sağlayacak azaltım konulu bir sonuç, ayrıca mevcut etkiler karşısında küresel direnci güçlendirecek uyum konulu bir sonuç elde etmemiz gerekiyor. Birleşmiş Milletler’in son değerlendirmesi, mevcut taahhütlerin 1,5°C hedefini ulaşılabilir kılmak için gerekeni sağlamadığını açıkça ortaya koyuyor. Bu durum, tüm büyük ekonomiler için hedeflerini yükseltmeleri ve fiili olarak uygulamayı hızlandırmaları yönünde bir uyarı niteliğindedir.”
Wopke Hoekstra, İklim, Net Sıfır ve Temiz Büyümeden sorumlu Komisyon Üyesi - 05/11/2025