Avrupa Komisyonu Türkiye vatandaşlarının vizesiz seyahati için Haziran'da karar alınmasının önünü açıyor
Brüksel, 4 Mayıs 2016
Avrupa Komisyonu bugün, Vize Serbestisi Yol Haritasında eksik kalan koşulların Türk resmi makamları tarafından, acilen ve 18 Mart 2016 tarihinde taahhüt ettikleri şekilde yerine getirileceği anlayışından hareketle, Avrupa Parlamentosuna ve Avrupa Birliği Konseyine, Türk vatandaşlarına yönelik vize uygulamasının kaldırılmasını teklif ediyor. Teklif, Türkiye'nin Yol Haritasında ortaya konulan koşulların yerine getirilmesinde Türkiye'nin kat ettiği ilerlemeye ilişkin bir rapor ile birlikte sunuluyor.
Birinci Başkan Yardımcısı Frans Timmermans konuyla ilgili şu açıklamayı yaptı: " Türkiye özellikle son haftalarda olmak üzere, vize serbestisi yol haritasında yer alan koşulların yerine getirilmesinde önemli ilerleme kaydetmiştir. Halen yapılması gereken acil bazı çalışmalar vardır ancak Türkiye'nin kaydedilen ilerlemeyi sürdürmesi halinde kalan koşulları da yerine getirmesi mümkün olacaktır. Bu nedenle, koşulların yerine getirilmesinin ardından, Avrupa Parlamentosu ve Üye Devletlerin vize uygulamasını kaldırma kararı almasının önünü açan bir teklifi bugün masaya koymuş bulunuyoruz."
Göç, İç İşleri ve Vatandaşlık işlerinden sorumlu Komisyon Üyesi Dimitris Avramopoulos konuyla ilgili şu açıklamayı yaptı: "18 Mart tarihli AB-Türkiye Zirvesi'nden bu yana Türkiye'deki resmi makamlar kayda değer ilerleme sağlamıştır. Türkiye'nin tüm alanlarda en kısa süre içerisinde gereken adımları atma kararlılığı taşıdığına inanıyoruz. Tüm koşulların acilen yerine getirileceği anlayışından hareketle Komisyon, Türkiye'nin vize uygulanmayan ülkeler listesine alınması için bir teklif sunma kararı almıştır. Şüphesiz, Komisyon söz konusu kriterlerin aralıksız yerine getirildiğini izlemeye devam edecektir."
Türkiye’ye yönelik vize serbestisi, 18 Mart 2016 tarihli AB-Türkiye ortak açıklamasının temel bir bileşenidir. Bu açıklamada, tüm ölçütlerin karşılanması koşuluyla, Türk vatandaşlarına uygulanan vize zorunluluğunun en geç Haziran 2016 sonu itibariyle kaldırılması doğrultusunda, vize serbestisi yol haritasının [gerektirdiği hususların] karşılanmasını amaçlayan çalışmaların hızlandırılacağını ifade edilmiştir. Eş yasa koyucuların Haziran son tarihini yakalayabilmeleri için, taslağın ulusal parlamentolara sunulması ile taslağın kabulü arasında geçmesi gereken sekiz haftalık süreyi sağlayabilmek maksadıyla, Türkiye’nin vizesiz [ülkeler] listesine eklenmesine ilişkin Komisyon teklifinin Mayıs ayı başı itibariyle masaya getirilmesi gerekmektedir.
Bugün kabul edilen İlerleme Raporu, ölçütleri uygulaması bağlamında Türkiye tarafından bugüne kadar kaydedilen ilerlemeyi değerlendirmekte; karşılanmayı bekleyen diğer ölçütleri tespit etmekte ve yolsuzlukla mücadele, veri koruma, tüm Üye Devletlerle adli alanında işbirliği, EUROPOL’le artan işbirliği ve terörle ilgili mevzuat ve uygulamaların gözden geçirilmesi gibi konularda, karşılanmayı bekleyen gereklerin tamamlanması doğrultusunda, Türkiye’nin alması gereken somut önlemleri ortaya koymaktadır.
Yol Haritasının uygulanmasına hız verilmesi, bir dizi istisnai durumda, biyometrik pasaportların tam anlamıyla devreye sokulması ve (ancak 1 Haziran itibariyle tam anlamıyla yürürlüğe girecek olan) AB-Türkiye Geri Kabul Anlaşması’nın uygulanışının gözden geçirilmesi gibi bir takım ölçütlerin tamamlanmasını bugüne dek imkânsız kılmıştır. Diğer durumlarda ise Komisyon, Türk makamlarınca şu ana kadar kaydedilmiş olan iyi düzeydeki ilerlemeyi kabul eder ve vize serbestisinin Haziran ayı sonu itibariyle gerçekleşebilmesini teminen onları, tüm gerekleri karşılamak amacıyla sarf edilen çabalara hız kazandırmaya teşvik eder.
Vizesiz seyahat İrlanda ve Birleşik Krallık dışındaki AB üyesi tüm ülkelerde ve Schengen bağlantılı dört ülkede (İzlanda, Lihtenştayn, Norveç ve İsviçre) geçerli olacaktır. Muafiyet sadece, (herhangi bir 180 günlük dönem içinde) 90 güne kadar sürecek olan iş, turizm veya ailevi amaçlı (diğerlerinin yanı sıra) kısa süreli kalışlar için uygulanacaktır. Vize muafiyeti, AB içinde çalışma hakkı sağlamamaktadır. Seyahatin amacının ve yeterli mali kaynağa sahip olunduğunun kanıtlanması gibi Schengen alanına erişim için geçerli diğer giriş koşulları ise geçerliliğini korumayı sürdürecektir.
Vize Regülasyonunun II no’lu ekinde listelenen ve vatandaşları Avrupa’ya vizesiz seyahat edebilen tüm ülkeler için 2014 yılı başında getirilen tedbir hükmü (safeguard clause), Türkiye vatandaşlarının vizesiz seyahatlerinde de geçerli olacaktır. Komisyon bugün, AB’nin genel vize politikasıyla ilgili olarak Üye Devletlerle son dönemde yapılan görüşmeleri de dikkate alarak, askıya alma sonucunu doğurabilecek olası durumları bildirmelerinde Üye Devletlere kolaylık sağlamak ve Komisyonun da mekanizmayı re’sen devreye sokmasına imkân tanımak maksadıyla, söz konusu askıya alma mekanizmasının güçlendirilmesini teklif etmiştir.
Arka Plan
Avrupa Birliği Türkiye ile Vize Serbestisi Diyaloğunu, AB ile Türkiye arasında Geri Kabul Anlaşmasının imzalanmasına paralel olarak, 16 Aralık 2013'te başlatmıştır. Vize Serbestisi Diyaloğu, Türkiye ile vizesiz seyahat rejimine yönelik Yol Haritasına dayanmaktadır. Bu belge Komisyon'un Avrupa Parlamentosu'na ve Konsey'e (EC) 539/2001 sayılı Tüzükte değişiklik yapılması önerisinde bulunabilmesi için Türkiye'nin yerine getirmesi gereken koşulları ortaya koymaktadır. Bu değişiklik, Schengen bölgesine herhangi bir 180 günlük dönem içerisinde, Türk vatandaşlarının iş, turizm ya da ailevi nedenlerle 90 güne kadar kısa süreli kalış için vizesiz seyahat edebilmelerine imkan verecektir.
Yol Haritasında belirtilen 72 koşul beş tematik grup altında düzenlenmiştir: belge güvenliği; göç yönetimi; kamu düzeni ve güvenlik; temel haklar ve düzensiz göçmenlerin geri kabulü.
20 Ekim 2014'te, Komisyon vize serbestisi yol haritası gerekliliklerinin karşılanması sürecinde Türkiye tarafından kaydedilen ilerlemeye dair Birinci Raporunu kabul etmiştir. Birinci Rapor her bir koşulun karşılanmasına dair bir değerlendirme yaparak, tüm koşullarda daha fazla ilerleme kaydedilmesine yönelik tavsiyelerde bulunmuştur.
AB-Türkiye Ortak Eylem Planını hayata geçiren 29 Kasım 2015 tarihli AB-Türkiye Zirvesinde, AB, tüm katılımcı Üye Devletler nezdinde Türkiye'nin, Vize Yol Haritası kriterlerini daha hızlı şekilde yerine getirme taahhüdünü memnuniyetle karşılamıştır. Türkiye, Yol Haritasını daha hızlı bir şekilde gerçekleştirme taahhüdünde bulunmuştur, buna AB-Türkiye Geri Kabul Anlaşmasının tüm hükümlerinin uygulanmasında ilerleme kaydedilmesi de dahildir.
4 Mart 2016'da Komisyon, vize serbestisi yol haritası koşullarının karşılanması sürecinde Türkiye tarafından kaydedilen ilerlemeye dair İkinci Raporunu kabul etmiştir. Raporda, Türk yetkililer tarafından sergilenen yeni kararlılık ve sorumluluk düzeyi memnuniyetle karşılanmıştır.
18 Mart tarihli AB-Türkiye Zirvesinde, Türkiye Yol Haritasının uygulanma sürecini daha da hızlandırma taahhüdünde bulunmuştur. Toplantı sonrasında yapılan Ortak Beyanda, 28 AB Devlet ve Hükümet Başkanı, Yol Haritasında belirtilen 72 kriterin karşılanması halinde, Türk vatandaşlarına yönelik vize koşulunun en geç Haziran 2016 itibariyle kaldırılması taahhüdünde bulunmuştur.
Daha fazla bilgi için:
Factsheet: Turkey’s progress on the visa liberalisation roadmap
Questions & Answers: Implementing the EU-Turkey Agreement
Third report on progress by Turkey in fulfilling the requirements of its visa liberalisation roadmap
First report on progress by Turkey in fulfilling the requirements of its visa liberalisation roadmap
EU-Turkey Statement of 18 March
EU-Turkey Action Plan of 15 October, 29 Kasım'da uygulamaya konulan
DAHA FAZLA HİKAYE
