Kosova'nın Avrupa’daki Geleceği

Štefan Füle

Genişleme ve Komşuluk Politikasından sorumlu Avrupa Komisyonu Üyesi



Denetimli bağımsızlığın sona ermesi vesilesiyle düzenlenen akşam yemeği, Priştina, Kosova

10 Eylül 2012

Cumhurbaşkanı Hanımefendi, Başbakan, Bakanlar, Başkan Ahtisaari, Büyükelçiler, sevgili Pieter.

Kosova'*nın tarihinde yeni bir sayfa açmak üzere sizlerle bu akşam burada bulunmaktan büyük memnuniyet duyuyorum. 

Cumhurbaşkanı Hanımefendi, Başbakan – Kosova’nın son yıllarda kaydetmiş olduğu başarılardan ötürü sizleri tebrik etmek isterim. Ayrıca sizlere destek olmak üzere çalışan Pieter ve ekibine şahsi teşekkürlerimi sunarım. Bu akşam özellikle teşekkür etmek istediğim bir başka isim de Marti Ahtisaari; o olmasaydı Kosova bugünlere gelemezdi. Amerikalı dostlarımız ve ortaklarımıza da son birkaç sene içerisindeki işbirliği ve destekleri için teşekkürlerimi sunar Kosova’nın büyük küçük tüm dostlarının oynadıkları rolü takdir ettiğimi belirtmek isterim. 

Bu akşam, sizlerin başarılarını alkışlamak ve istikrarlı, demokratik, müreffeh ve birçok farklı etnik yapıyı içerisinde barındıran bir Kosova yaratma çabalarınızda sizleri cesaretlendirmek üzere burada bulunuyorum.

Kosova, kendisini Avrupa Birliği’ne taşıyacak reformları gerçekleştirmeyi seçti. Ben de bugün, Avrupa Birliği’nin bu yolda sizleri güçlü bir şekilde desteklediği mesajını iletmek üzere buraya geldim. Sizler yeni zorluklarla karşılaştıkça bizler de sizlere destek olmak üzere çalışmalarımızı yoğunlaştıracağız.

Pieter ve ekibi çok güzel bir iş çıkardılar.  AB Özel Temsilcisi ve AB Ofisi Başkanı Samuel, Avrupa yolculuğunuzda ve karşılaşacağınız güçlükler karşısında sizlere tam destek verebilmemiz için burada bulunuyor. Bu akşam benim burada olmam da bu kararlılığımızın bir göstergesidir. Şu andan itibaren Avrupa Birliği Kosova’da daha çok var olacak. Sizlerin çabalarını desteklemeye ve şimdiye kadar olduğundan daha belirgin bir rol oynamaya kararlıyız.

Şimdi izin verirseniz Kosova’ya ilişkin bir vizyonu ana hatlarıyla paylaşmak istiyorum.

Avrupa Birliği, Kosova dahil olmak üzere Batı Balkanların tamamına yönelik net bir Avrupa perspektifi ortaya koymuştur.  Önümüzdeki yıl Hırvatistan AB’nin 28. üyesi olarak aramıza katılacak. Bu da politikamızı teyit eder niteliktedir: Zorlu ama gerekli reformları gerçekleştirmek için toplum içerisinde güçlü bir uzlaşı varsa Avrupa Birliği taahhütlerini her zaman yerine getirir. Bu durum aynı zamanda, genişlemeye giden yolun uzlaşıyı kolaylaştırdığı ve bölgede süregelen sorunların çözümüne yardımcı olduğunu da göstermektedir.

Uluslararası Sivil Büro (ICO) bütün vatandaşlarını kucaklayan bir Kosova inşa etme çabalarınızı desteklemektedir. Bu çerçevede, herkesi kucaklayan bir Kosova’nın inşa edilmesi sürecine destek olan tüm Arnavutlara, Sırplara ve Kosova’daki diğer topluluk mensuplarına özverili çalışmalarından dolayı duyduğum derin saygıyı ve takdirlerimi ifade etmek istiyorum. Bütün vatandaşlarının iyiliğini gözeten yeni bir Kosova, ancak tüm toplulukların müştereken çalışması ve demokratik süreçte çaba göstermesi halinde inşa edilebilir.

Bu açıdan Kosova’nın kuzeyinde halen bir takım sıkıntılar olduğunun farkındayız. Avrupa Birliği bu endişelerin ele alınması ve diyalog yoluyla çözülmesi sürecinde tarafları desteklemeye hazırdır. Avrupa Birliği, halklar arası bağların güçlendirilmesi yoluyla çatışmaların ilelebet ortadan kaldırılması ideali üzerine kurulmuştur. Siz Kosova için Avrupa Birliğine katılım yolunu seçtiniz. Avrupa Birliği ile bütünleşme yolu, sizin anlaşmazlıklarınızı yapıcı ve ileriye dönük bir perspektifle çözmenize imkan tanımaktadır. Bu yolda başarıya ulaşmak için, Kosova’daki tüm topluluk liderlerinin ortak bir vizyon ve gelecek için birlikte çalışmaları gerekmektedir.  

Bu anlayış ile tüm Kosova halkını birlikte hareket ederek, Kosova’nın Sırbistan ile yapıcı bir ilişki kurmasını temin etmeye çağırıyorum. Bu şekilde hem Kosova hem de Sırbistan kendi tercih ettikleri Avrupa Birliği yolunda ilerleyebilir.

Kısaca belirtmek gerekirse, Kosova zaten Avrupa Birliği yolunda ilerlemektedir.

Kosova özellikle bu yıl AB yolculuğunda önemli merhaleler kat etmiştir. Ocak 2012’de vize diyaloğu başlatıldı. Haziran ayında Komisyon Üyesi Malmström yol haritasını teslim etti. Bu çerçevede, ilk raporunuz tarafımıza iletildi. Vize Yol Haritasında belirtilen zorlukları aşmak için çok çaba sarf ettiğinizin farkındayım.

Temmuz ayında İstikrar ve Ortaklık Diyaloğu kapsamında üçüncü tur görüşmeleri tamamladık. Sadece üç yıl önce başlatılmış olan ve değerli bir araç görevini gören bu süreç, sorunsuz işlemektedir.

Kosova’nın Avrupa Birliği programlarına katılması yönündeki teklifimizle ilgili olarak yakın dönemde ilerleme kaydedeceğimizden hiç şüphem yok.

Ve pek tabii ki, İstikrar ve Ortaklık Anlaşması ile ilgili Fizibilite Çalışmamızı da yakında yayınlıyor olacağız. Bu çalışma Kosova’nın Avrupa Birliği yolculuğunda önemli bir adım teşkil edecek.

Bu ivmeyi kaybetmememiz için çalışmanız gerekiyor. Geçen Mart'ta gerçekleştirdiğim ziyaret esnasında, Kosova'nın hukukun üstünlüğü, seçim reformu,  kamu idaresi reformu, bütün toplulukların entegrasyonu ve ticaret olarak sıraladığım beş alanda reform çabalarına hız vermesi gerektiğinin altını çizmiştim.

Kosova'nın Avrupa entegrasyonu alanında kaydedeceği gelişmenin hızı Avrupa Birliği'ne, Avrupa Komisyonu'na ya da Üye Devletlere bağlı değildir. Bu tamamen reform konusundaki yoğun gayretlerinize ve aynı zamanda bütün siyasi partilerin Avrupa fikriyatı etrafında güçlü bir uzlaşma sergileme kabiliyetine bağlıdır. Şu anda böyle bir uzlaşıdan son derece uzağız. Geçmişteki genişleme adımlarının da gösterdiği gibi, Avrupa Birliği'ne katılmak için en büyük özveriyi sergileyen ülkeler reformları en etkili şekilde ilerleten ülkeler olmuştur. İşte bu tür ülkeler Avrupa Birliği yolunda en hızlı ilerleyenlerdir.

Gelecek hakkında kısa bir yorumla konuşmama son vermek istiyorum.

Bundan sonraki dönemde, bütün topluluklara el uzatmanızı ve Avrupa Birliği bünyesindeki geleceği hakkında ortak vizyonu olan bir Kosova inşa etmenizi bekliyoruz.

Bütün topluluk liderlerine meşakkatli ancak gerekli reformlara destek verme çağrısında bulunuyorum. Bu güç yoldaki ilk önemli adımlarınızı attınız. Şimdi de vizyon, cesaret ve yapıcı özveri ile devam etmeniz gerekiyor.

Kosova için bunu yapabileceğinize olan inancım sonsuz. Sizin yanınızdayız ve bu yolda attığınız her adımda sizi destekleyeceğiz.

Bugün önemli bir sayfayı kapattınız ve bundan daha da önemli yeni bir sayfa açıyorsunuz. İlerde Kosova'nın Avrupa Birliği'ne üyeliği vesilesiyle benzer bir yemekte sizinle birlikte olmayı merakla bekliyorum, zira önümüzdeki yıllarda ortak yolculuğumuzun sonunda tecelli edecek yazgı budur.

*: Bu isim statü konusundaki pozisyonlara halel getirmez ve BM Güvenlik Konseyi'nin 1244/99 sayılı kararı ve Kosova'nın bağımsızlık ilanı hakkındaki Uluslar arası Adalet Divanı görüşüne uygundur.