YEŞİL KENTLER ZİRVESİ
(19 Eylül 2013 - Rixos Otel)
Sayın Bakan,
Ankara Sanayi Odasının Değerli Başkanı,
ANGIAD ve TUGIAD'ın Değerli Başkanları ,
Hanımefendiler ve beyefendiler,
• Yeşil Kentler Zirvesi'nde Avrupa Birliği'ni temsil etmekten büyük onur ve memnuniyet duyuyorum.
• Kentsel çevre, ekonomik ve sosyal kalkınmanın hem bir aşamasını hem de itici gücünü teşkil etmektedir. Vatandaşlara barınma ve altyapı imkanı sunar. Eğitim, teknoloji ve inovasyon, sanayi, istihdam ve kültürel aktivitelerin merkezi görevi görür. Milyonlarca insanın yaşamını ve daha geniş bir çevreyi etkiler.
• Öte yandan kent yaşamı birçok zorluğu da beraberinde getirir. Günlük aktivitelerimizin yakınında yaşamak kaynakların daha iyi kullanılmasını sağlayarak sürdürülebilirliğe katkıda bulunabilir ancak kirlilik, ayrışma, işsizlik ve yoksulluk kentlerde çok daha akut sorunlar haline gelebilmektedir. Daha iyi bir yaşam kalitesi için aşırı kalabalık, sıkışıklık, trafik kirliliği, gürültü ve endüstriyel emisyonlar sorunları giderilmeli çevre ve diğer harici giderler en aza indirilmelidir.
• Sürdürülebilir kalkınma ve sürdürülebilir kentler bizlere, AB'nin en çok kaygı duyduğu ve öncelikleri arasında yer alan bu sorunları gidermek için gerekli araçları sunmaktadır.
• Bu meselenin bizim için ne kadar önemli olduğunu rakamlarla anlatmak isterim izninizle;
• - Günümüzde Avrupalıların %75'i (2020'de %80 olacaktır) kentler ve kırsal alanlarda yaşamaktadır.
- Avrupa'nın GSMH'nin %65'i metropol bölgelerde üretilmektedir, ve karbon dioksit emisyonlarının büyük bir kısmından, kentsel alanlardaki, özellikle ulaşımda ve meskenlerdeki enerji tüketimi sorumludur.
• İşte bu nedenle AB uzun zamandır politikalarında sürdürülebilir kalkınmayı teşvik etmektedir. Avrupa 2020 Stratejisi AB'yi bilgiye dayalı, kaynaklarını verimli kullanan bir düşük karbon ekonomisi haline dönüştürmeyi amaçlamaktadır. AB, Avrupa şehirlerini sağlıklı, cazibeli ve sürdürülebilir kılmaya ve vatandaşlarının yaşam kalitesini arttırmaya kararlıdır.
• Kentsel çevreyi koruma ve yönetme tedbirleri, çevrenin korunması, bölgesel kalkınma ve ulaşım gibi alanlarda AB kanun ve politikalarının başlıca özelliğidir.
• AB, çevre, iklim değişikliği ve yeşil ekonomiye ilişkin küresel sorunlara çözüm bulunmasında başı çekmektedir. Bu alanlardaki girişimleri desteklemek üzere ciddi büyüklüklerde kaynak ayırmaktadır. Avrupa'nın daha az gelişmiş alanlarında kentsel kalkınma amacıyla 2007-2013* yılları arasında 21.1 milyar Avro (AB'nin toplam uyum politikası bütçesinin %6'sı) ayırılmıştır. AB ayrıca iklim değişikline bağlı sorunların giderilmesi için harcamalarının %20'sini ayırma taahhüdünde bulunmuştur.
• Bu çabalar kapsamında yurttaşların güçlendirilmesine, tüm paydaşların katılımına ve sosyal sermayenin yenilikçi bir yaklaşımla değerlendirilmesine dayanan yeni yönetişim yöntemlerine ihtiyaç duyulmaktadır.
• Konu ister Mardin gibi tarihi bir kent merkezinin renovasyonu ister İstanbul örneğinde olduğu gibi bir parkın ortadan kaldırılması ya da Ankara’da bir otoyol inşaatı olsun, vatandaşların şehir planlamasına dahil edilmesi kentlerde sürdürülebilir ekonomik kalkınmanın ve iyi işleyişin sağlanmasına yardımcı olacaktır. Böyle bir yaklaşım aynı zamanda, tüm vatandaşların haklarına saygı gösteren etkili bir demokrasiyi de pekiştirecektir. Bu şüphesiz AB’nin temel değerlerinden birini oluşturmaktadır.
• Şehir planlamasının sonuçlarıyla yaşayanlar bizim vatandaşlarımızdır, bu sebepten dolayı yetkili makamlarımızın onları sürece dahil etmesi ve görüşlerini ifade edebilecekleri forumlar oluşturmaları gerekmektedir. Bu bağlamda, bazı Üye Devletlerin tüm paydaşların şehir planlamasına dahil edilmesini mecburi kıldığını da belirtmek istiyorum.
• Türkiye’de Ulaştırma Bakanlığı, kısa süre önce ilgili tüm paydaşları içeren herkes için erişilebilir ulaşım platformunun kuruluş hazırlıklarını başlattı. Bu gerçekten olumlu bir gelişme, umarım halkın katılımı şehir planlamasının her alanını kapsayacak şekilde genişletilir.
• Nüfusun %70’den fazlasının kentsel alanda yaşadığı Türkiye’de şehirleşmenin yarattığı zorluklar, kentlerin sürdürülebilirliği için bir vizyon ortaya koyan 10. Kalkınma Planı’nda net bir şekilde ifade edilmiştir. Ülkeniz Çevre ve Şehirciliği birbirine bağlayan bir Bakanlığa sahip olma avantajına sahiptir. Bu husus, Konferansın başlığı olan ‘Yeşil Şehirler’ amacına ulaşılması açısından da fayda sağlayacaktır.
• Avrupa Birliği bu süreçte Türkiye’ye destek olmaya hazırdır. Türkiye’ye 2007-2013 döneminde sağlanan 4.9 milyar €’luk AB yardımından:
- 682 milyon € çevre koruma alanında kentsel altyapı projelerine ayrılmıştır; örneğin, su ve atık su arıtma tesisleri, su dağıtımı, kanalizasyon sistemleri ve atık depolama sahaları;
- 585 milyon € daha verimli ve yeşil şehirler-arası raylı ulaşıma;
- 470 milyon € bölgesel sosyo-ekonomik farklılıkların azaltılmasına;
- 35 milyon € da kilit önemdeki yenilenebilir enerji ve enerji verimliliği alanlarının desteklenmesine ayrılmıştır.
Sayın Bakan,
Hanımefendiler ve Beyefendiler,
• AB, vatandaşlar için kaliteli bir kentsel çevre sağlamayı amaçlayan politikalar ve tedbirler geliştirmeye devam edecektir. Yeni konular gündeme geldikçe, kentsel çevreyi temiz, yeşil, sağlıklı ve herkes tarafından erişilebilir kılmak için ilave politika ve programlar geliştirilmektedir.
• AB-Türkiye işbirliğinin önümüzdeki 2014-2020 döneminde bu öncelikleri yansıtacağına inanıyorum. Gerçekten sürdürülebilir bir kentsel kalkınma ve kaynakları verimli kullanan, dayanıklı, güvenli, yenilikçi ve üretken toplumlara ev sahipliği yapan sürdürülebilir şehirler için hep birlikte çalışmaya devam etmeliyiz.
• Müsaadenizle sözlerime “Avrupa Yeşil Başkent Ödülüne” çekerek son vermek istiyorum. Günün ilerleyen saatlerinde hakkında bir sunum yapılacak olan bu AB girişiminde, pek çok Türk kentinin katılımını görmeyi arzu ederiz. Ben bu çerçevede Türk şehirlerini bu girişime başvurmaya teşvik etmek istiyorum.
İlginiz için çok teşekkür ederim.
*Bu miktarın 3.4 milyar Avrosu endüstriyel sahaların ve kirletilmiş alanların rehabilitasyonuna, 9.8 milyar Avrosu kentsel ve kırsal yenileme projelerine, 7 milyar Avrosu temiz kentsel ulaşıma ve 917 milyon Avrosu konut yatırımlarına ayırılmıştır.
