İtalya genelinde sadece 30 boz ayı kalmışken, Türkiye'nin Kars bölgesindeki çok sayıda boz ayının korunması için KuzeyDoğa Derneği İtalyan çevrecilerle birlikte çalışıyor. AB tarafından desteklenen proje, doğal habitatı korumanın yanı sıra eko-turizmi destekliyor.

Ülkenin doğusunda bulunan Kars ilinin Sarıkamış ilçesi son derece etkileyici yaban hayatı çeşitliliği ile gurur duyuyor. 2,500 metre rakımlı Sarıkamış ormanları milli park statüsüne sahip. Bölgedeki Allahuekber Dağları da Türkiye'nin en büyük sarıçamlarına ev sahipliği yapıyor. Avrupa Birliği bir yandan yöredeki yaban hayatının korunmasını desteklerken, öte yandan eko-turizmin teşvik edilmesi dahil olmak üzere, bölgesel kalkınmayı destekliyor. 

KuzeyDoga Derneği'nin yerel örgütlenmeleri çevrenin korunması alanında bölgedeki aktörlerden bir tanesi ve diğer faaliyetlerinin yanı sıra boz ayı nüfusunun korunması ile de ilgileniyor. Dernek, İtalyan ortaklar ve AB desteğiyle, ayıların bölgedeki habitatının sürdürülebilir olmasını sağlamak üzere Avrupa'nın deneyimi ve birikiminden yararlanıyor. Proje, Türkiye'den ortakların İtalya'daki Adelmello Brenta Doğa Parkı yöneticileriyle deneyim paylaşımına imkan verdi ve İtalyan uzmanların ayı izleme ve takip teknikleri konusunda yardımcı olmak üzere Sarıkamış'a gelmelerini sağladı. İtalya'daki ayı nüfusunun 30'dan az olduğu dikkate alındığında, Sarıkamış'ın tek bir bölgesinde ayı nüfusunun 45 üzerinde olması İtalyan uzmanlar için oldukça heyecan verici. KuzeyDoga Derneği Başkan Yardımcısı Emrah Çoban; "Proje, bilimsel alışverişin ötesinde engin bir kültürel paylaşıma imkan verdi." dedi.

 

Yerel halk ve yerelde faaliyet gösteren turizm acenteleri için proje, yeni bir pencere açıyor. Uzman biyolog Emrah Çoban şunları söyledi: "Kars ve Sarıkamışlılar, özellikle de turizm yönüyle bu projeye katılmaktan büyük bir heyecan duyuyorlar. Bununla birlikte, boz ayılara yönelik algıları da artık daha olumlu… Mesela yaralı bir hayvan gördüklerinde vakit kaybetmeksizin bizi haberdar etmeye başladılar. Son dönemde araba çarpmış 5 yaralı boz ayıyla ilgili telefonlar aldık."

Bu projenin bir diğer önemli ayağı ise insanlarla boz ayılar arasında ortaya çıkabilecek tehlikeli karşılaşmaları önleyebilmek. Ormanlık bölgede yaprak ve çeşitli tohumlarla hayatta kalmaya çalışan boz ayılar, gün batımından sonra yiyecek bulmak üzere Sarıkamış dışındaki çöp sahasına geliyorlar. Bu nedenle, boz ayıların ekosistemdeki yeri ve boz ayıyla karşılaşılması halinde neler yapılması gerektiği gibi konularda köylülere ve öğrencilere eğitimler verildi.  

Projenin bir yan katkısı olarak da hazırlık gezisi sırasında Sarıkamış'ın ilk buzul şelalesi tesadüfen keşfedildi. Ayı gözlem turlarının yanı sıra şelalenin zirvesine giden yol da proje kapsamında geliştirilen doğa turları güzergahlarından biri halini aldı. Kars artık kültür turizminin yanı sıra doğa turizmini de kentin çekici yönlerinden biri olarak kullanabilecek; ve boz ayılar da artık güvende: işte, işbirliğimizin bir başka mükemmel meyvesi.

Fotoğraf:

Kars- Sarıkamış ormanlarında Sarıkamış'ın boz ayı ve Emrah Çoban, Uzman Biyolog